کتاب متون عرفانی به زبان فارسی: از ابتدا تا قرن ششم؛ الهی قمشه ای
درباره کتاب
کتاب متون عرفانی به زبان فارسی: از ابتدا تا قرن ششم نوشته دکتر حسین الهی قمشه ای، توسط انتشارات سمت، برای دانشجویان رشته ادیان و عرفان در مقطع کارشناسی به عنوان منبع اصلی درس متون عرفانی فارسی (1) به ارزش 2 واحد و دانشجویان رشته زبان و ادبیات فارسی به عنوان منبع کمکی دروس متون نظم و نثر عرفانی چاپ و منتشر شده است. امید است علاوه بر جامعه دانشگاهی، سایر علاقه‌مندان نیز از آن بهره‌مند شوند.
چکیده کتاب
متون عرفانی یادنامه محبان خداست و این کتاب، گزیده‌ای است از سخنان این محبان و سالکان راه عشق و معرفت الهی که در نخستین قرون اسلامی، به‌ویژه قرن پنجم و ششم، در آثار نظم و نثر ادب پارسی ظهور کرده است. مخاطبان اصلی کتاب دانشجویان رشته ادیان و عرفان‌اند، اما این کتاب می‌تواند همه اصحاب ذوق و ادب را به مجلس روحانیان فراخواند و همگنا را از این شراب طهور سرمست گرداند.
فهرست کتاب
پیشگفتار
1
ای همه هستی ز تو پیدا شده
نیایشهای عارفانه
2
نظریه وحدت وجود
جنگ هفتاد و دو ملت
3
ای در دلِ مشتاقان
جوهر عشق و عرض جان
زیر نگاه معشوق
4
برای تو
انگیزههای عطار در تألیف تذکرةالاولیاء
5
عالم غافل، قاری مداهن و صوفی جاهل
عالمان بی‌عمل
6
قله‌های توحید و معرفت
کرامت بابا طاهر
7
چه ماند که با ما نکرد؟
اندر معنی اسلام
هیچکس بن هیچکس
8
در صفت فاعلیت خداوند
آهنگر نفس
قرآن نامه خداست
9
میخواهم خدا را ببینم
نام معشوق بر در و دیوار
در صحبت اولیا
10
حکمت مرغان
11
یحبّهم و یحبّونه
هر که دل ندارد آدمی نیست
شجاعت عشق
12
در ماهیت عشق
آیات بشارت و رحمت
راز و نیاز عاشقانه
آراسته و مست به بازار آیی
13
بر دار کردن منصور حلاّج
حکایتی از حلاج بر سر دار
14
نیایش و حکمت
قحط خدای
تمثیل نقّاشان چین
15
فرّاشِ «لا اله» و سلطان «الا الله»
واصفان حُلیه جمال
عبادت عادتی
کلاه بی‌سران
16
هفت شهر عشق (1)
بیان وادی طلب
بیان وادی عشق
بیان وادی معرفت
17
هفت شهر عشق (2)
بیان وادی استغنا
بیان وادی توحید
بیان وادی حیرت
بیان وادی فقر و فنا
18
در معنی جوانمردی
حکایت شیخ مهنه و خدمتکار حمام
بیداری فُضیل عیاض
سهم هرکس
19
عالمان بی‌عمل
نشانهای نفاق
دوست خدا
20
فرمانروایی دل
جایگاهِ عارفان
حقیقت درویشی
21
رباعیات عارفانه
از اطوار عشق
زاهد کیست؟
22
غزالی در سماع
حکم سماع
وجد و سماع
شوق سماع
در نفی حرمت سماع
23
سنایی در عقل
عقل سلطان قادر خوشخوست
اندر جمع بین عقل و شرع
آن که بشنیدۀ اولوالامر اوست
24
از حکایات حکمت‌آمیز
مطربان بر بام
بهترین چیز شناخت است
رحمت خداوند بر موسی
عابد و ابلیس
موسی و مرد عابد
25
عاشق و خواب
رباعیات عاشقانه
حضور خلق در پیش خدا
26
زبانهای صوفیان
27
دلبر جانربای عشق آمد
بار عام
طعم فراق
28
در تفسیر بعضی اصطلاحات ادبی عارفان
29
در صفت عشق مجنون
30
دوستی و خاطرات ازلی
معشوق همگان
به تماشا می‌روی
31
در انکار احوال صوفیان
با عشق چه کار است نکونامان را؟
32
بگویم و نترسم
طاغوت کیست؟
33
علم چگونه حجاب راه است؟
معرفت، محبت، عشق
34
خوش‌ترین نقش نگین
نزدیک‌ترین راه به خدا
وجود و سجود
مذهب پروردگار
35
شرمساری و آمرزش
نصرت مظلومان و قهر ظالمان
در پرهیز از تجسّس
36
حکایت کنیزک چنگ‌نواز
بایزید و جوان بربطنواز
کرامت فضیل عیاض
آخرین وصیت ابوسعید
37
گوهرهای پراکنده
حکایت حسن مؤدب و دستار
تلبیسِ ابلیس
38
در شب معراج
خورشید شب
هو، مجموعه نامها
39
دنیاطلبان دین‌فروش
این حکایات چه منفعت کند؟
سبب تحریف مذاهب
سرّ خدا
40
آواز حُدی
مرغ موسیقی
41
امیر مُقامران
لافِ درویشی مزن
میراث چهارگانه صوفیان
روزه شکستن پیامبر
42
وجد، وجود و تواجد
43
ای درونپرورِ برونآرای
طبل تهی
دعوی معشوقی از عاشق
44
معراج آسمانی
45
نصیحت شبلی
علامت اصحاب تصوّف
تو کار خویش می‌کن
46
بهرة عارف
الهی در من نگر
خلعت سلطان‌العارفین
ما آن پشه هم نیستیم
47
ابوسعید و ابوعلی سینا
بیتی در ترجمان قرآن
به گیتی بگرد و به هر کس بگوی
48
در بیان برخی الفاظ و عبارات صوفیان (1)
الحال و الوقت
المقام و التمکین
القبض و البسط
49
در بیان برخی الفاظ و عبارات صوفیان (2)
الأنس و الهیبة
القهر و اللّطف
النفی و الأثبات
المسامرة و المحادثة
50
خران عشوه‌خر
نشانهای بندگی
اطوار شگفت‌انگیز در قضای الهی
51
سماع شعر
از نشانهای عاشقی
انتظار از عاشق
52
راز لذت موسیقی و سماع
تفسیری از رقص
غزل منثور
در دایره عشق
53
حکایت بایزید و آسمان
عربده و مستی و عارفان
نیایش
54
کرشمه عاشقی و کرشمه معشوقی
عشق و هوس
شراب سخن
سرّ عود
55
داستان طاووس
56
بارقه‌های حکمت
در اوصاف دنیای غدار
57
از خودپرستی تا خداپرستی
توبه از شرم
انواع حرص
58
اطوار شگفت عارفان
59
در معاتبه1 با نفس و توبیخ وی
60
محاکمة گربه
اکرام به مادر
دعوت به خدا و دعوت به خود
توبه از طاعت
گرمابه خوش
61
حکایت یوسف و پیرزن
زیبایی و ناز
ناز و سرکشی ابلیس
62
سماع قرآن
63
حجابهای قرآن
تفسیر عارفانه
علاج سخت
64
کافر خواندن مسلمان
تأثیر نیت
شفقت بر حیوانات
65
نصیحتهای تلخ
معیار مسلمانی
همدردی با آلام بشری
66
ذکر حسین منصور حلاج
هنگامه وجد
67
به خود نگرم و به تو نگرم
حماسه یک انسان قدسی
68
گفتار اندر احوال لیلی
در ستایش عشق
خودآرایی
نانش دهید و از ایمانش مپرسید
69
سخن بکر
حکایت شیخ وام‌دار2
دولت به نسبت است نه نسب
70
رهایی از سرگردانی
روزی هر کس به وقت می‌رسد
سُبع هشتُم
دروغ مصلحت‌آمیز
71
گناه سخن‌چینی
موسی و قارون
کبود پوشیدن
دستار شکر
72
از اشراقات ابوسعید
73
گفتن و ناگفتن
تفسیر شور و بیقراری مجنون
74
حکایت یوسف و آه یعقوب
ناز غلام1
آتش و خاکستر
زهر باید خورد و انگارید قند
75
درخت لعنت
کجاش جستی که نیافتی؟
محاکمة ابلیس
پرده انسانیت
76
مراتب خواهندگان
خلق محمدی
77
زلف و رخ1، رمز کفر و ایمان
در توجیه شاهدبازی متعالی
وقت عارفان در تمثیل بهار
در معنی خَدّ و خال
78
نشان عالمان حقیقی
افضل اعمال علم است
شیوة درست امر و نهی
79
نخستین خانقاه
پیرهن‌بازی1
مذمّت دنیا ذکر دنیاست
معیار مسلمانی
80
حکایت شیخ ابوالحسن خرقانی
وجد و تواجد
بازار صورت‌فروشی
نمک‌فروشی در بارگاه محمود
81
نشانهای تصدیق
در معرفت نفس
82
مُلکِ سنایی ببین
زنده به جان و زنده به عشق
عاشق کدام، معشوق کدام؟
در کرامات ظاهر و باطن
83
قصة ابلیس و آدم
هواپرستی دعوی خدایی است
یای «لعنتی»
از حکمت رابعه
84
اطوار عشق
85
عقل تا پیشِ گویِ فرمان است
شهر وجود آدمی
86
عارف عاشق
احمد و احد
کشتی اهل بیت
87
در ماهیت روح
باغ دوستی
88
جسم و جان
89
در بیداری دل و طلب طالبان
90
مراتب صوفیان در سماع
تفسیرهای روحانی از شعرهای عاشقانه
91
حکایت هُدهُد و جغدان
92
سرنوشت مال حلال
این است حجابِ من
93
بسم الله الرحمن الرحیم
94
دو دیدار با مرگ
95
حکایتِ شیخِ صنعان
96
حقوق مسلمانی
97
باب برزویه طبیب
تفسیر درخت زندگی
98
دلا تا کی در این زندان
از شرایط رفتن به حج
99
الفرقُ بینَ المقامِ و الحالِ
100
در شرف نفس و عقل
گفتار اندر ستایش خرد
آب حیات و عقل
101
اسرار قضا و قدر
از حکمت خیام
102
طلب، ای عاشقانِ خوش‌رفتار
103
علاج با خلق خوش
بشر حافی
در معنی تصوف
104
از حکمت خیام
105
بهای چشم و عقل چقدر است؟
فتوای فرعون
ابلیس، معمار دنیا
در ترک عزلت و خودبینی
106
نیایش صبحگاهی شیرین
حکایت جبرئیل و نالة بت‌پرست
107
نیایشهای حکمت‌آمیز
از حکمت ترانه‌ها
108
از حکمت سنایی
بازیهای تقدیر و اختیار
109
حماسة انسان
تأثیر عشق در تصفیه نفس
110
یک سخن و هزاران پیامبر
رفتار شیخ با مریدان
استغنای شیخ
مقام خضر و موسی
حکایت دیوانه و خضر
فهرست منابع و مآخذ
نقد و بررسی‌ها
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.