کتاب معنا شناسي تاریخي مهریه در قرآن كریم
درباره کتاب
کتاب معناشناسی تاریخی مهریه در قرآن کریم نوشته محمدحسین شیرزاد، توسط انتشارات پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، برای دانشجویان رشته علوم قرآن چاپ و منتشر شده است.
در این اثر محمدحسین شیرزاد، مسئله «مهریه» به عنوان یکی از حقوق زن در قرآن مورد مطالعه معناشناختی تاریخی قرار گرفته است. منظور از «معناشناسی تاریخی»، بررسی این است که چگونه تعبیر مهریه در تفاسیر تاریخی و در مقتضیات زمان‌های مختلف تغییر یافته، و چگونه تفسیرهای گوناگون بر فهم حقوق زن تأثیر گذاشته‌اند. شیرزاد تلاش می‌کند نشان دهد که فهم موضوع مهریه در یک دوره زمانی خاص نمی‌تواند به عنوان فهم قطعی همیشگی ملاک قرار گیرد.
کتاب به بررسی تفاسیر کلاسیک و معاصر می‌پردازد، خصوصاً به تغییر در نگاه به مهریه در جامعه معاصر و تأثیر آن بر حقوق زنان. در نهایت، مؤلف پیشنهاد می‌کند که نگرش‌های معناشناسانه تفسیری متحرک‌تر شود تا نه به تفسیری خشک و قابل تحدی، بلکه به تفسیری زنده و زمینه‌مند برسیم. این اثر برای پژوهشگران تفسیر قرآن، حقوق خانواده اسلامی و مطالعات جنسیت دینی اهمیت دارد.
چکیده کتاب
در بحث از انگارة مهریه در عصر نزول قرآن، آنچه در بادی امر جلب توجه می‌کند، تنوع در واژههایی است که بر معنای مهریه دلالت دارند. آن‌طور که عالمان لغت و تفسیر گفتهاند، چهار واژه در آیات قرآنی به مفهوم مهریه اشاره دارند که عبارت‌اند از: «اَجر»، «فَریضه»، «صَدُقه» و «نِحله». به اینها باید واژة «مَهر» را علاوه کرد که در فرهنگ عرب پیش از اسلام، انگارة مهریه را نمایندگی میکرده و سابقهای دراز در فرهنگ سامی داشته است. این گونهگونیِ واژگانی گرچه بر عالمان تفسیر امری پوشیده نبوده، اما هنوز چند پرسش اساسی در این باره بیپاسخ مانده است: نخست آنکه چه تمایزهای معنایی بین واژههای یادشده وجود دارد؛ دوم آنکه چرا واژة «مَهر» از نظام واژگانیِ قرآن حذف شده است؛ و سوم آنکه جایگزین شدن «مَهر» با چهار واژة جدید، چه تحولاتی در انگارة مهریه به وجود آورده است. برای پاسخ به این پرسشها، در اثر حاضر کوشش میشود از رویکرد معناشناسی تاریخی بهره جسته و میزان کارآمدی آن در مطالعات قرآنی به آزمون گذاشته شود.
نقد و بررسی‌ها
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.