کتاب علوم بلاغي و زیبایي شناختي قرآن ۱
درباره کتاب
کتاب علوم بلاغی و زیبایی‌شناختی قرآن جلد اول نوشتهٔ حسن خرقانی، توسط انتشارات پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، برای دانشجویان رشته علوم قرآن و حدیث چاپ و منتشر شده است.
این جلد نخست از مجموعه علوم بلاغی و زیبایی‌شناختی قرآن بر آن است که مقدمات دانش بلاغت را با تأکید بر زیبایی‌های ادبی قرآن تبیین کند و همزمان مفاهیم بلاغت کلاسیک و نو را در نسبت با فهم قرآن بیاورد. در فصل‌های ابتدایی، مباحثی مانند تشبیه، مجاز، استعاره و کنایه به صورت مفهومی و کاربردی ارائه شده‌اند، و در هر مورد آیات قرآن به عنوان مثال به کار رفته‌اند تا کارکرد بلاغی آنها آشکار شود. سپس در دانش معانی، مؤلف به تحلیل ساختار کلامی، حذف و ذکر، اطلاق و تقیید، تقدیم و تأخیر، و ظرایف زبانی می‌پردازد و نشان می‌دهد چگونه این ویژگی‌ها به فهم عمیق‌تر معنای آیات کمک می‌کنند.
ویژگی متمایز این کتاب آن است که در کنار آموزش دانش بلاغت، به مسائل زیبایی‌شناختی زبان قرآن نیز می‌پردازد؛ به این معنا که به سوالاتی چون «چرا انتخاب یک لفظ خاص زیباتر است» یا «چگونه ساختار زبانی در آیات به زیبایی اثر می‌افزاید» توجه می‌کند. خرقانی در این اثر از ترکیب بلاغت سنتی و دیدگاه‌های نو استفاده کرده و سعی می‌کند رابطه میان معنا و زیبایی ادبی را در بافت قرآن برجسته سازد.
چکیده کتاب
دانش بلاغت از علوم ارجمندی است که در فهم و تحلیل آیات از کارآمدترین ابزارهای تفسیر به‌شمار می‌آید. کتاب «علوم بلاغی و زیبایی‌شناختیِ قرآن ۱» با ترکیب بلاغت سنتی و جدید و به شیوه‌ای کاربردی- تطبیقی علوم بلاغت را شناسانده و اثری است که افزون بر بلاغت، علوم قرآنی را نیز پوشش می‌دهد. در علم بیان (که از چگونگیِ بازگفتن یک مطلب به شیوه‌های گوناگون سخن می‌گوید) محورهای تشبیه، مجاز، استعاره و کنایه با کاربردهای قرآنی تحلیل و دو بحث تصویر هنری و استعاره‌های مفهومی نیز شناسانده شده است. در دانش معانی (که به شناسایی چگونگی احوال کلام با توجه به احوال مخاطبان و موقعیت‌های گوناگون سخن می‌پردازد) انواع خبر و انشاء با اغراض بلاغی، هرکدام ضمن نمونه‌هایی قرآنی ارائه شده و به احوال مسندٌالیه، مسند و دیگر عناصر جمله از نظرِ ذکر و حذف، تعریف و تنکیر، اطلاق و تقیید و تقدیم و تأخیر پرداخته شده است. مواردی که هنجارگریزی صورت گرفته و کلام از مقتضای ظاهر حال خارج گشته است، اسرار بلاغی آن نیز واکاوی شده است. حصر و اختصاص، فصل و وصل، و ایجاز، اطناب و مساوات، از دیگر مباحثی است که شیوه‌ها و کاربردهای آنها در قرآن دنبال شده است.
فهرست کتاب
علوم بلاغت و زیبایی شناسی سخن و پیشینه آنها
درآمدی بر بلاغت قرآن
بیان و تشبیه
استعاره در قرآن
مجاز مرسل در قرآن
مجاز عقلی در قرآن
کنایه و تعریض در قرآن
تصویر هنری در قرآن
استعاره های مفهومی
علم معانی و خبر و انشا
احوال عناصر جمله 1
احوال عناصر جمله 2
احوال عناصر جمله 3
حصر و قصر در قرآن
فصل و وصا در قرآن
ایجاز اطناب و مساوات
نقد و بررسی‌ها
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.