روزگار سپری شده مردم سالخورده رمانی است از محمود دولت آبادی نویسندۀ برجستۀ ایرانی که در سه جلد نوشته شده است. جلد نخست این کتاب «اقلیم باد» نام دارد. این بخش از کتاب داستان زندگی مردم روستای «کلخچان» است؛ روستایی که در دل کویر جای گرفته و رنگ آرامش و آبادی به خود ندیده است. شخصیت نخست این بخش از کتاب «عبدوس» نام دارد و داستان بیشتر از زبان او روایت شده است. هدف این بخش داستان بیشتر روایت اوضاع فرهنگی و اجتماعی و تنگدستی جامعه روستایی است تا یک داستان شخصی.
جلد سوم کتاب (پایان جغد) به بازگویی روح رنجور سامون می‌پردازد و با بیان اندوه درونی و روان رنجور وی پایان می یابد؛ روحی که پذیرای مرگ است. با بیان جزئیاتی از رنج و دشواری های روزگار و مبارزات و دوستی ها و کوشش های سامون برای سازگاری با زندگی به پایان می‌رسد.
این کتاب روایتی است از همۀ آنچه در طول تاریخ بر سر مردمان تنگدست و ستمدیدۀ روستایی رفته است. مردمانی که هر کدام در تنگناها و دشواری های زندگی باری سنگین بر دوش خود کشیده اند و زندگی آبرومندانه ای داشته اند.
این کتاب نخست در سال 1369 توسط نشر فرهنگ معاصر چاپ شد و پس از آن نشر چشمه مجموعه سه جلد کامل آن را منتشر کرد. نام جلدهای دوم و سوم کتاب «برزخ خس» و «پایان جغد» نام دارد.
برای آشنایی با نثر نویسنده و فضای این کتاب بخشی از جلد سوم کتاب را در ادامه می خوانیم:
عبدوس ته سیگارش را دور انداخت، زیر لب غرید که « فکر حال و روز دیگران را نمی کنند. چی شده؟ همه هار شده اند!» و تاقباز دراز کشید. سامون که خسته روی جایش افتاده بود، تصور کرد پدرش باید ساعد را گذاشته باشد روی پیشانی و نگاه دوخته باشد به دریایی از ستاره که بالای سر می درخشید در آن شب زلال کویری؛ و…. فردای آن شب بود که عبدوس دست سامون را گرفت و رفتند بیابان و همان جا ماندگار شدند به بهانۀ رسیده شدن میوه ها و این که باید بموقع از بوته باز شوند و رسانده شوند به میدان.
نقد و بررسی‌ها
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.